Co z zasiłkiem opiekuńczym w czasie pandemii?

Zasiłek przysługiwał również w sytuacji, gdy nie było możliwości zapewnienia przez te placówki opieki z powodu ich ograniczonego funkcjonowania np. gdy lekcje odbywały się w trybie hybrydowym. Dodatkowy zasiłek przysługiwał także w przypadku braku możliwości sprawowania opieki przez nianię. Na tych samych zasadach zasiłek przysługiwał ubezpieczonym rodzicom starszych dzieci z odpowiednim orzeczeniem  o niepełnosprawności lub potrzebie kształcenia specjalnego.  Do zasiłku uprawnieni byli też rodzice lub opiekunowie pełnoletnich osób niepełnosprawnych zwolnionych od wykonywania pracy z powodu konieczności zapewnienia opieki nad taką osobą w przypadku zamknięcia z powodu COVID-19 placówki, do której uczęszcza dorosła osoba niepełnosprawna, tj. szkoły, ośrodka rewalidacyjno-wychowawczego, ośrodka wsparcia, warsztatu terapii zajęciowej lub innej placówki pobytu dziennego o podobnym charakterze.

Od 21 września rodzice mogą wystąpić o zasiłek opiekuńczy przyznawany jedynie na zasadach ogólnych.
W przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, przedszkola lub szkoły, a także w przypadku choroby niani, z którą rodzice mają zawartą umowę lub choroby opiekuna dziennego, zasiłek opiekuńczy przysługuje ubezpieczonemu rodzicowi dziecka do lat ośmiu.

Zasiłek opiekuńczy na zdrowe dziecko

Rodzic ma kilka możliwości prawnych skorzystania z opieki nad dzieckiem w przypadku nieprzewidzianego zamknięcia żłobka, szkoły, czy przedszkola. Począwszy od tych zawartych w kodeksie pracy (urlopy płatne, bezpłatne, na żądanie, czy też 48 godzin opieki nad dzieckiem), po możliwość skorzystania z zasiłku opiekuńczego wypłacanego z ubezpieczenia chorobowego. Aby skorzystać z tego świadczenia ważne są trzy warunki: rodzic musi podlegać ubezpieczeniu chorobowemu, dziecko nie może ukończyć 8 lat, a sytuacja zamknięcia placówki rzeczywiście jest nieprzewidziana. Ważne jest też to, że w domu nie ma innego opiekuna, który mógłby zająć się maluchem.

Przepisy w ustawie wskazują zamknięcie żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego, szkoły jest nieprzewidziane, jeśli rodzic został o tym zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni przed ich zamknięciem. Zamknięcie to także sytuacja, w której dziecko mimo otwartego przedszkola nie może z niego skorzystać.

Sytuacja każdego rodzica jest inna, dlatego też rodzic opisuje stan faktyczny w oświadczeniu, które składa wraz z wnioskiem o zasiłek opiekuńczy do pracodawcy bądź ZUS, w zależności od tego, kto jest płatnikiem (kto wypłaca zasiłek opiekuńczy).

Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym. Trzeba jednak pamiętać, że maksymalny okres pobierania zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym wynosi 60 dni łącznie nad wszystkimi dziećmi i innymi członkami rodziny wymagającymi opieki, niezależnie od liczby osób uprawnionych do zasiłku opiekuńczego.

Zasiłek opiekuńczy nad zdrowym dzieckiem przysługuje wszystkim osobom objętym ubezpieczeniem chorobowym zarówno obowiązkowym, jak i dobrowolnym bez okresu wyczekiwania. W przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą warunkiem posiadania prawa do zasiłku opiekuńczego jest terminowe opłacanie dobrowolnej składki chorobowej i przerwanie działalności na czas sprawowania opieki.

Zasiłek opiekuńczy w przypadku choroby dziecka

Zasiłek opiekuńczy w wymiarze 60 dni w roku przysługuje w przypadku opieki nad chorym dzieckiem do lat 14, w tym także dzieckiem niepełnosprawnym. Natomiast w przypadku opieki nad chorym dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innym chorym członkiem rodziny, prawo do zasiłku opiekuńczego przysługuje przez okres do 14 dni w roku kalendarzowym.

Zasiłek opiekuńczy przysługuje nie dłużej niż 30 dni w roku kalendarzowym w przypadku opieki nad chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 14 lat ale nie ukończyło 18 lat. Z prawa do zasiłku może także skorzystać rodzic dziecka niepełnosprawnego, które ukończyło 8 lat ale nie ukończyło 18 lat, jeśli w wyniku porodu, choroby albo pobytu w szpitalu drugiego małżonka lub rodzica, który stale opiekuje się dzieckiem niepełnosprawnym, nie może sprawować opieki nad nim.

Prawo do zasiłku mają na równi matka, jak i ojciec dziecka. Zasiłek może otrzymać jednak za dany okres tylko jeden z rodziców, czyli ten, który wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę. Wysokość zasiłku opiekuńczego
to 80 proc. wynagrodzenia.

Również w sytuacji gdy inspektor sanitarny wyda decyzję o konieczności kwarantanny lub izolacji niepełnoletniego dziecka, jednemu z rodziców dziecka, który opiekuje się w tym czasie dzieckiem, przysługuje zasiłek opiekuńczy – informuje Krystyna Michałek Rzecznik Regionalny ZUS Województwa Kujawsko-Pomorskiego.

Osoby, które zostały skierowane na kwarantannę lub są objęte izolacją domową i ubiegają się o wypłatę zasiłku, nie muszą już dostarczać decyzji Sanepidu do ZUS lub pracodawcy. Nie muszą też mieć zwolnienia lekarskiego z powodu przebywania w izolacji domowej. Już wkrótce ZUS sam pozyska takie dane automatycznie i będzie je udostępniał pracodawcom i przedsiębiorcom na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Te informacje są niezbędne do wypłaty zasiłków chorobowych i opiekuńczych. – informuje Krystyna Michałek.

Osoby skierowane przez jednostkę Państwowej Inspekcji Sanitarnej na kwarantannę mają prawo do świadczeń chorobowych – wynagrodzenia za czas choroby, które finansuje pracodawca, albo zasiłku chorobowego. Dotyczy to osób objętych ubezpieczeniem chorobowym, np. w związku z zatrudnieniem na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy prowadzeniem działalności gospodarczej. Świadczenia przysługują także ubezpieczonym, którzy zostali poddani izolacji, również w warunkach domowych.

Wcześniej do wypłaty zasiłków chorobowych i opiekuńczych, gdy kwarantanna lub izolacja dotyczy dziecka, potrzebowaliśmy decyzji Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Teraz ZUS sam pozyska odpowiednie dane z systemu informatycznego Centrum e-Zdrowia, czyli systemu EWP, w którym zapisywane są informacje o obowiązku kwarantanny i izolacji. – wyjaśnia Krystyna Michałek, rzecznik regionalny ZUS województwa kujawsko-pomorskiego.

Po wejściu w życie odpowiednich zmian w przepisach, dane o kwarantannie i izolacji ZUS będzie przekazywać pracodawcom i przedsiębiorcom na ich profil płatnika na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Na podstawie tych informacji płatnicy składek będą mogli wypłacać pracownikom świadczenia chorobowe (wynagrodzenie za czas choroby i zasiłek chorobowy) i zasiłek opiekuńczy. Informację o kwarantannie lub izolacji otrzyma także ubezpieczony na swoim profilu na PUE ZUS. – dodaje rzeczniczka.

Już teraz osoby, które zostały skierowane na kwarantannę lub są objęte izolacją domową i ubiegają się o wypłatę zasiłku, nie muszą dostarczać decyzji Sanepidu do ZUS lub pracodawcy. Nie muszą też mieć zwolnienia lekarskiego z powodu przebywania w izolacji domowej. Pracownicy skierowani na kwarantannę lub objęci izolacją domową powinni jednak pamiętać o poinformowaniu swojego pracodawcy o przyczynie nieobecności w pracy. Informację tę mogą przekazać na przykład telefonicznie lub mailowo.

(gaz)

#JesteśmyDlaWas