
Wieś po raz pierwszy wzmiankowana w 1222 r. Do roku 1466 należała do komturii toruńskiej. Od 1. połowy XVIII wieku należy do Zboińskich herbu Ogończyk, następnie do Działowskich (od roku 1801) i Gajewskich (od roku 1861). W roku 1825 a następnie na kilka dni w 1827 roku w drodze do Gdańska zatrzymał się tutaj Fryderyk Chopin. W lutym 1833 roku w majątku przebywał Artur Zawisza, polski działacz niepodległościowy, uczestnik powstania listopadowego. Tu spotkał się z matką i bratem oraz napisał swój testament.
Niewątpliwie najpiękniejszym miejscem Turzna jest zespół pałacowo-parkowy. Budowle pochodzą z około połowy XIX wieku, zbudowane w stylu eklektycznym według projektu Henryka Marconiego (zbudowany w miejscu dawnego dworu pałac, dom dozorcy, rządcówka, neogotycki pawilon ogrodowy). Pałac przebudowano na początku XX wieku, w 1913 roku wzniesiono skrzydło boczne. W czasie II wojny światowej pałac został przejęty przez wojska niemieckie. Dokonano w nim wielu zmian w celu przystosowania go do ośrodka rehabilitacyjnego dla żołnierzy Wehrmachtu. Po wojnie, w 1947 roku, pałac przeznaczono na szkołę powszechną, co wiązało się z licznymi zmianami w układzie pomieszczeń i sposobie ich użytkowania.
W 2007 roku zabytkowy pałac w Turznie wraz z otaczającym go parkiem został zakupiony przez obecnych właścicieli. W latach 2008-09 zaprojektowano przebudowę pałacu, wraz z dobudowaniem nowego skrzydła. W Walentynki 2012 roku obiekt oddano turystom jako Pałac Romantyczny.
Wokół pałacu roztacza się piękny park w stylu angielskim, powiększony na początku XX wieku, rozciągający się na powierzchni 16 hektarów. Dziś rosną tu okazałe stare drzewa – lipy, klony, platany, kasztanowce i wiele gatunków egzotycznych drzew i krzewów. Uroku temu miejscu dodają piękne parkowe stawy, malownicze ścieżki spacerowe oraz urokliwe mostki.
Z tyłu za pałacem znajduje się śliczny Zameczek. Jest to neogotycka altanka, powstała około 1850 roku, za panowania ówczesnego właściciela – hrabiego Augustyna Działowskiego. W okresie powojennym uległa zniszczeniu i popadła w ruinę. Odbudowano ją w 2011 roku. Na tablicy znajdującej się po prawej stronie można przekonać się, w jakim stanie był ten piękny budynek. Obecnie znajduje się tutaj kapliczka w której często udzielane są śluby…
Zabytki:
Kaplica klasycystyczna fundacji Jeżewskich z końca XVIII w., poświęcona w roku 1800
Karczma klasycystyczna z początku XX w.
Żeliwny krzyż (karawaka) z roku 1883
Kapliczka przydrożna z rzeźbą św. Antoniego.
Tekst i zdjęcia: Stanisław Gazda
#JesteśmyDlaWas